Wiele osób codziennie spędza długie godziny w pozycji stojącej – zarówno w pracy (np. nauczyciele, fryzjerzy, pracownicy sklepów, pielęgniarki), jak i podczas wykonywania domowych obowiązków. Choć może się wydawać, że stanie to czynność mało obciążająca, w rzeczywistości ma ogromny wpływ na zdrowie naszych stóp oraz całego układu mięśniowo-szkieletowego.
Jakie problemy może powodować długotrwałe stanie i co można zrobić, aby im zapobiec? Wyjaśniamy
Jak długotrwałe stanie wpływa na stopy?
Pozornie bierna pozycja stojąca to dla organizmu wyzwanie – szczególnie jeśli trwa wiele godzin bez przerwy. Stopy w tej sytuacji muszą nieustannie podtrzymywać ciężar ciała, co prowadzi do przeciążenia struktur mięśniowo-więzadłowych oraz zaburzenia krążenia. Najczęstsze dolegliwości wynikające z długotrwałego stania to:
- bóle stóp, zwłaszcza w okolicach pięt i przodostopia;
- obrzęki i uczucie „ciężkich nóg”;
- powstawanie modzeli i odcisków;
- pozwój żylaków i problemów z krążeniem;
- pogłębianie się płaskostopia;
- stany zapalne ścięgien i rozcięgna podeszwowego;
- przeciążenia kolan, bioder i kręgosłupa.
Kto jest najbardziej narażony?
Niektóre grupy zawodowe są szczególnie narażone na negatywne skutki długotrwałego stania. Należą do nich: kasjerzy i sprzedawcy, pracownicy produkcyjni i magazynowi, personel medyczny, fryzjerzy i kosmetolodzy, nauczyciele czy kucharze. Warto pamiętać, że także osoby wykonujące obowiązki domowe, np. przy prasowaniu, gotowaniu czy myciu podłóg, również mogą odczuwać skutki długiego stania.
Jak zapobiegać problemom ze stopami?
Na szczęście istnieje wiele skutecznych sposobów, które pozwalają zminimalizować negatywne skutki stania przez dłuższy czas. Oto najważniejsze z nich:
- wygodne obuwie – podstawa profilaktyki – obuwie powinno być dopasowane do długości i szerokości stopy, posiadać odpowiednią amortyzację i elastyczną podeszwę, mieć niewielki obcas (2-4 cm), który odciąży piętę, zapewniać dobrą wentylację – unikaj obuwia na wysokim obcasie, twardej podeszwie lub zbyt ciasnego;
- wkładki ortopedyczne – dobrze dobrane wkładki mogą podtrzymywać łuk podłużny i poprzeczny stopy, redukować przeciążenia, poprawić postawę i komfort chodzenia, a także zapobiegać rozwijaniu się płaskostopia, warto skonsultować się z podologiem lub ortopedą w celu indywidualnego dopasowania wkładek;
- regularne przerwy i zmiana pozycji – jeśli tylko to możliwe, staraj się co 30–60 minut na chwilę usiąść, wykonywać proste ćwiczenia – przysiady, wspięcia na palce, krążenia stopami, przenosić ciężar ciała z jednej nogi na drugą, chodzić w miejscu lub rozciągać łydki, nawet krótka przerwa w staniu może poprawić krążenie i odciążyć stopy;
- masaż i pielęgnacja stóp – po całym dniu warto zadbać o regenerację stóp, pomocne mogą być: rolowanie stóp po piłeczce lub specjalnym masażerze, masaż manualny z użyciem oliwki lub kremu chłodzącego, kąpiele z solą lub olejkami eterycznymi, a także remy przeciwobrzękowe i relaksujące;
- ćwiczenia wzmacniające i rozciągające – codzienna aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na stan mięśni, więzadeł i stawów, szczególnie polecane są ćwiczenia równoważne (np. stanie na jednej nodze), wspięcia na palce i pięty, rozciąganie łydek i rozcięgna podeszwowego oraz ćwiczenia z użyciem taśm oporowych.
Kiedy warto udać się do specjalisty?
Jeśli mimo profilaktyki pojawiają się bóle stóp, obrzęki lub zmiany skórne – warto skonsultować się z podologiem lub ortopedą. Specjalista oceni stan stóp, wykona odpowiednie badania (np. badanie stóp na podoskopie), a także zaleci indywidualne rozwiązania – np. wkładki, zabiegi pielęgnacyjne czy ćwiczenia korekcyjne.
Długotrwałe stanie może niepostrzeżenie prowadzić do wielu problemów zdrowotnych – nie tylko ze stopami, ale również z całym układem ruchu. Dlatego warto zawczasu zadbać o odpowiednie obuwie, wprowadzać krótkie przerwy, wykonywać ćwiczenia i regularnie pielęgnować stopy. Dzięki tym prostym działaniom możemy uniknąć bólu, przeciążeń i poważniejszych schorzeń w przyszłości.
